
Cua xanh (Scylla spp) là đối tượng thủy sản có giá trị kinh tế cao, được nuôi ở nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á, là nguồn cung cấp thực phẩm tươi sống và là nguồn thu nhập quan trọng của cộng đồng cư dân ven biển.
Mục lục
Phân bố của cua xanh
Phân bố của cua xanh trên thế giới
Cua xanh là loài cua nước lợ, có phạm vi phân bố rộng, từ ấn Độ Dương qua Nhật Bản, Đài Loan, phía Đông Tahiti, phía Nam châu Úc và phía Tây châu Phi (Racek – 1955, Holthuis và Rosa – 1965, Motoh – 1981, 1985).
Nhìn chung, cua xanh phân bố quanh các nước vùng xích đạo, đặc biệt là Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam.
Phân bố ở Việt Nam
Loài cua này nguyên được phát hiện tại lưu vực cửa sông Mê Kông, nhưng hiện nay được nuôi trong các trang trại nuôi trồng thủy hải sản tại miền nam Việt Nam.
Vòng đời của cua xanh
Trứng phôi được cua mẹ ôm và ấp cho đến lúc nở thành ấu trùng zoea. Gặp điều kiện thuận lợi cua ấp trứng tốt, phôi phát triển đồng đều thì ấu trùng nở ra đồng loạt, thường từ 3 – 6 giờ thì cua nở xong.Ấu trùng Zoea nở ra là bơi được ngay và hương quang mạnh. Sau 16 – 18 ngày, ấu trùng Zoea trải qua 5 lần lột xác để thành ấu trùng Megalops.
Ấu trùng Megalops có đôi mắt kép to, có 5 đôi chân ngực, đôi thứ nhất to phát triển thành càng, 4 đôi chân sau biến thành các đôi chân bò. Sau 8 – 10 ngày Megalops lột xác biến thành cua bột.Cua bột vừa lột xác từ Megalops có vỏ mềm, nằm ở đáy. Sau 1 – 2 giờ, vỏ cứng và cua bắt đầu bò và bơi lội trong nước
Tập tính sống
Đào hang
Cua xanh thường trú ẩn, vùi mình ở đáy hoặc trong các hang hốc, mô đất. Cua đào hang rất giỏi, có hang dài đến 1m hoặc hơn nữa.
Hang cua có hình dạng, kích thước khác nhau tùy thuộc vào kích thước cơ thể và điều kiện địa hình.Hang thường được đào ở mép nước bờ đầm, ao, nơi có mặt đáy thoai thoải. Hang được đào chếch với đáy ao, bảo đảm hang luôn ẩm ướt.
Tính vượt vật cản
Cua có thể bò lên cạn, vượt qua bờ thậm chí bò qua các rào chắn để đến nơi cư trú mới phù hợp cho từng giai đoạn sống.
Vào thời kỳ thành thục sinh dục, cua cái tìm cách thoát ra khỏi ao, đầm nuôi, đi rất xa ra vùng biển thích hợp để giao vĩ, đẻ trứng.
Tính hung dữ và tự vệ
Tính hung dữ của cua có từ giai đoạn ấu trùng Megalops đến cua trưởng thành.Khi thiếu thức ăn, cua lớn, khỏe thường tấn công cua nhỏ, yếu, cắn gãy càng, vỡ mai rồi ăn thịt.Trong thời kỳ giao vĩ, cua đực thường đánh nhau để giành cua cái.
Cua có khả năng tự vệ tốt do có cơ thể lớn, vỏ cứng, càng sắc, to, khỏe, mắt quan sát nhanh và bơi lội giỏi. Cua tự vệ bằng cách dọa, tấn công kẻ thù hoặc bỏ trốn.Trong trường hợp nguy cấp, cua có thể bỏ đi các phụ bộ (thí ngoe, càng) để thoát thân. Bộ phận bị mất được tái tạo lại trong thời gian ngắn, khi cua lột xác.
Chuẩn bị ao nuôi
Diện tích ao từ 2.000-10.000m2, độ mặn thích hợp từ 10-25‰. Chuẩn bị ao: Làm đăng chắn quanh bờ bằng lưới mùng loại thưa, đăng tre… nghiêng về phía trong ao một góc 600, đăng cao từ 0,8-1m và được chôn sâu 20-30cm. Phía trong ao, cách bờ 2 – 3m, đào kênh rộng 3 – 4m bao quanh ao. Ở giữa ao đắp một cồn nổi cao hơn mặt nước ao 0,2-0,3m.
Trong kênh nên bỏ thêm chà cho cua ẩn nấp. Hoặc cắm chà đều khắp ao, nhiều hơn ở khu vực gần bờ. Có 2 cống: cống cấp và cống thoát, cống thoát đặt sát đáy thông với kênh. Cải tạo tương tự phần ương cua.
Chọn và thả giống
Thả cua cùng cỡ, màu sắc tươi sáng tự nhiên, khỏe mạnh, đầy đủ que càng, tốt nhất nên thả giống đã qua ương, có kích cỡ 2 – 2,5cm, mật độ 1 con/m2. Tốt nhất thả giống nhân tạo đồng cỡ và cùng lúc. Đối với hình thức nuôi tổng hợp (tôm – cua – cá), có thể thả mật độ cua 0,2 con/m2, tôm sú < 10 con/m2, cá < 0,1 con/m2.
Thả giống: Thả ở nhiều điểm khác nhau trong ao, thả cua trên mép bờ để cua tự bò xuống nước. Những con yếu thường nằm tại chỗ hoặc bò chậm, ta thu lại cho vào giai để theo dõi và thả sau.
Ngoài những thông tin về phương pháp nuôi cua xanh, còn có rất nhiều các bài viết liên quan đến phương pháp chăm sóc thuỷ sản cho các bạn tham khảo.
Quản lý và chăm sóc mô hình nuôi cua
Thức ăn chủ yếu là cá tạp hấp chín. Mỗi ngày cho cua ăn 4 lần vào 8 giờ, 11 giờ, 17 giờ, 22 giờ khoảng 4-6% trọng lượng cua, cho ăn nhiều vào buổi chiều tối.Thức ăn được rải đều quanh ao để cua khỏi tranh nhau, dùng sàng ăn để kiểm tra sức ăn của cua.Định kỳ bắt cua cân đo, xem sinh trưởng của cua, xem xét tình trạng của cua để có biện pháp xử lý kịp thời hoặc điều chỉnh lượng thức ăn cho vừa đủ.
Mỗi ngày thay từ 20-30% lượng nước trong ao. Một tuần thay toàn bộ nước trong ao một lần.
Thường xuyên kiểm tra bờ, cống, rào chắn tránh thất thoát cua.
Thời gian cuối của vụ nuôi, trọng lượng cua tăng; cho ăn thức ăn nhiều nên môi trường rất dễ bị nhiễm bẩn. Thường xuyên thay nước; kiểm tra môi trường để điều chỉnh cho phù hợp cho sự phát triển của cua; Trong trường hợp đáy ao tích tụ nhiều thức ăn thừa, thối rữa; có thể phải tháo cạn; gạn cua và làm vệ sinh đáy ao; Không cho cua ăn thức ăn tươi sống vì dễ đưa mầm bệnh vào ao nuôi.
Thu hoạch
Cua thương phẩm phải đạt 250g/con trở lên; cua chắc thịt hoặc đã đầy gạch (cua cái); Những con chưa đạt kích thước, trọng lượng; cua ốp hoặc chưa đầy gạch nếu còn khoẻ mạnh thì có thể đem nuôi ở các ao nhỏ; nuôi vỗ tích cực sau một thời gian để đạt tiêu chuẩn rồi thu hoạch.
Hi vọng rằng bài viết tại JIA đã giúp cho các bạn có thêm nhiều thông tin hay và bổ ích.
Nguồn: kythuatnuoitrong.edu.vn